„Czerpaki."

Polský známý badatel, prof. dr. Adam Fischer, horlivý pěstitel národopisu, kulturní historie a polské vlastivědy, snaži se kriticky podávati rozbory srovnávacích všestranných prací. Tato vědecká činnost Fischerova dotýká se také československých otázek. Dokonalou literaturu příslušnou uvádí Fischer a zjišťuje s neobyčejnou přesností, i objasňuje otázky posud nerozluštěné a nám neznámé.

Na př. »Čerpáky« (»Czerpaki«, Wierchy, Kraków, 1927, str. 6). Skoro nikdo si nevšímal dreveného náčiní pro čerpaní, které od nejstarší doby na salaši všude a vždy znali a užívali pastevci na čerpaní, nabírání mléka a žinčice. Vedle polských dokladů podal ?. ?. Sochán rovněž zajímavé slovenské doklady (Slovenské národné ornamenty, Turč. Sv. Martin). Podrobnosti sestavil pro náš »Český Lid« Jaroslav Nauman a připojil původní obrázek (viz článek Naumanův).

? obrázku československému podávám polské názvy obrázků ze studie Adama Fischera:

Ryc. 1. Czerpak podhalański. (Wedle W. Matlakowskiego.) Ryc. 2. Czerpak słowacki. (Wedle P. Sochána.) Ryc. 3. Czerpak półn. bośniacki. (Wedle A. Haberlandta.) Ryc. 4. Czerpak huculski. (Wedle Włodz. Szuchiewicza.) Ryc. 5. Czerpaki rosyjski. (Wedle Peasant Art in Russia.) Ryc. 6. Naczynia drewniane białoruskie. Ryc. 7. Czerpak neolityczny z Poskwitowa w Miechow-skiem. (Wedle L. Kozłowskiego.)

Ryc. 8. Czerpak neolityczny z Mogiły w Krakowskiem. (Wedle L. Kozłowskiego.)

Ryc. 9. Czerpak.rosyjski. (Wedle Peasant Art in Russia.) Adam Fischer podává přehled celého materiálu (čerpáků) a rozděluje ve skupiny kulturní. Podávám doslova výsledky: jeho badání: »Przegląd materjału, dotyczącego czerpaków, pozwala na wyróżnienie następujących grup kulturalnych:

1) Płytkie łyżkowate czerpaki właściwe dla obszaru wschodniej Europy (Słowianie wschodni, Finowie) ale występujące także w Czarnogórze, na Węgrzech i w Siedmiogrodzie. (Ryc. 5, 6, 8.)

2) Owalne, prawie półkuliste czerpaki południowosłowiań-skie, mające swe analogje w południowej Francji i na Kaukazie. (Ryc. 3.)